หมู่บ้านต้นแบบการจัดการสารสนเทศ

การดำเนินงานหมู่บ้านต้นแบบการจัดการสารสนเทศ

เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตบ้านละทาย

แนวทางการพัฒนา

การพัฒนาบ้านละทาย หมู่ที่ 8 ตำบลละทาย อำเภอกันทรารมย์ จังหวัดศรีสะเกษ ตามแนวทางหมู่บ้านต้นแบบการจัดการสารสนเทศเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตที่กรมการพัฒนาชุมชนกำหนดนั้น สำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดศรีสะเกษ มอบหมายกลุ่มงานสารสนเทศการพัฒนาชุมชน ร่วมกับสำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอกันทรารมย์ จัดเวทีสร้างความเข้าใจและแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เพื่อพัฒนาเป็นหมู่บ้านต้นแบบการจัดการสารสนเทศเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต ให้ตระหนักถึงประโยชน์ของการใช้สารสนเทศชุมชน เป็นเครื่องมือช่วยกำหนดทิศทางของการแก้ปัญหาและวางแผนการพัฒนาอย่างยั่งยืน โดยผ่านกระบวนการพัฒนาหมู่บ้านต้นแบบการจัดการสารสนเทศเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต และสร้างภาคีเครือข่ายกับหมู่บ้านต้นแบบการจัดการสารสนเทศเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอของแต่ละอำเภอ เพื่อสร้างเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ผ่านสื่อออนไลน์ อีกจำนวน ๒๑ หมู่บ้าน โดยประสานและนำรูปแบบการดำเนินงานจากบ้านหนอง     งูเหลือมเหนือ หมู่ที่ ๒ ตำบลหนองงูเหลือม อำเภอเบญจลักษ์ จังหวัดศรีสะเกษ ซึ่งเป็นหมู่บ้านที่ชนะเลิศการประกวดหมู่บ้านต้นแบบการจัดการสารสนเทศเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๖ และบ้านขี้นาค หมู่ที่ ๖ ตำบลตูม อำเภอปรางค์กู่ จังหวัด ศรีสะเกษ ซึ่งเป็นหมู่บ้านที่ชนะเลิศการประกวดหมู่บ้านต้นแบบการจัดการสารสนเทศเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๗ มาพัฒนาและถ่ายทอดแนวคิดการใช้งานสารสนเทศชุมชน เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนในชุมชน

                                                                                  

 ศูนย์สารสนเทศชุมชน (ICT) บ้านละทาย มีคณะทำงานทั้งสิ้น 21 คน โดยมี นายศักดิ์ดา  ทวีพันธ์ ผู้ใหญ่บ้านละทาย หมู่ที่ 8  เป็นหัวหน้าคณะทำงาน และมี นายดาเรศ  พละศักดิ์  เป็นผู้ดูแลระบบ (Admin) และเป็นแกนนำการพัฒนาหมู่บ้านต้นแบบการจัดการสารสนเทศเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตบ้านละทาย  ร่วมกับท่านนายกองค์การบริหารส่วนตำบลละทาย นายศักดิ์ดา  พละศักดิ์  ซึ่งเป็นบุคลากรในหมู่บ้านร่วมกันขับเคลื่อนโดยใช้หลัก “บวร” คือบ้าน วัด และโรงเรียน มีหน่วยงานสนับสนุนประกอบด้วย โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลละทาย สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอกันทรารมย์ และองค์การบริหารส่วนตำบลละทาย ร่วมขับเคลื่อนการพัฒนา เริ่มจากการสร้างความเข้าใจ แลกเปลี่ยนเรียนรู้ ร่วมกันจัดทำสารสนเทศ และเผยแพร่บำรุงรักษา

คณะกรรมการศูนย์สารสนเทศชุมชนบ้านละทาย  21  คน  ประกอบด้วย

          1. นายศักดิ์ดา  ทวีพันธ์             ผู้ใหญ่บ้าน ม.8             หัวหน้าคณะทำงาน

          ๒.  นางวิไลรัตน์  ทองสุ             ประธานกลุ่มสตรี           คณะทำงาน

          ๓  นายดาเรส  พละศักดิ์            ประธานศูนย์เรียนรู้ฯ      คณะทำงาน

          ๔  นายศักดา  พละศักดิ์            นายก อบต.ละทาย        คณะทำงาน

          ๕  นายธวัช  นวลศิริ                ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน           คณะทำงาน

          ๖  นายสมบัติ  โประวะ             ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน           คณะทำงาน

          ๗  นางวิภารัตน์  สุรวิทย์           สมาชิก อบต.               คณะทำงาน

          ๘  นางสาวธนวันต์  วนไธสง       สมาชิก อบต.               คณะทำงาน

          9  นางสุกัญญา  มุระดา            ครู รร.บ้านละทาย         คณะทำงาน

          10 นายสมบูรณ์  สาระภาพ        ปราชญ์ชาวบ้าน           คณะทำงาน

          11 นายอุทัย  คูณทวี               ผู้ทรงคุณวุฒิ                คณะทำงาน

          12 นายประภาส  สีหาบุตร        กรรมการหมู่บ้าน          คณะทำงาน

          13 นายภักดี  บุญเจริญ            กรรมการหมู่บ้าน           คณะทำงาน

          14 นายเสถียร  พละศักดิ์          กรรมการหมู่บ้าน          คณะทำงาน

          15 นายพร  บุญศักดิ์                                            คณะทำงาน

          16 นางสุภาภรณ์  พละศักดิ์                                    คณะทำงาน

          17 นางสาวสุภาวดี  ศรีหาภาค                                 คณะทำงาน

          18 นางพิมพ์ณัฐณิชา  นวลศิริ      ครู รร.บ้านละทาย         คณะทำงาน

          19 นายวิชราวุธ  สุรวิทย์           เยาวชน                    คณะทำงาน

          20 นายกฤษณชล  พละศักดิ์       เยาวชน                    คณะทำงาน

          21 นางสาวนัทธ์ชนัน พละศักดิ์    เยาวชน                    คณะทำงาน

การทำงานในแต่ละครั้งของชุมชนจะใช้วิธีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ กำหนดความต้องการร่วมกันโดยผ่านเวทีประชาคม และใช้ข้อมูลสารสนเทศชุมชนเป็นฐานคิด สู่กระบวนการวิเคราะห์ข้อมูล จัดทำเป็นแผนชุมชนเพื่อกำหนดทิศทางการพัฒนาหมู่บ้าน และจัดทำข้อมูลสารสนเทศเพื่อใช้ในหมู่บ้าน และเผยแพร่ประชาสัมพันธ์

การให้บริการของหมู่บ้านต้นแบบการจัดการสารสนเทศเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต

๑. ศูนย์สารสนเทศเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต (ICT) บ้านละทาย

     ศูนย์สารสนเทศเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตบ้านละทาย ตั้งอยู่ที่ศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงบ้านครูเลอทัย มีเครื่อข่าย Wifi สำหรับให้บริการสืบค้นข้อมูลและบริการอินเตอร์เน็ต ทุกวัน ตั้งแต่เวลา ๑๐.๐๐ น – 22.๐๐ น. ผู้มาใช้บริการมีทั้งเด็ก เยาวชน และประชาชน ทั่วไปที่สัญจรไปมารวมไปถึงกลุ่มคณะที่มาศึกษาดูงานในหมู่บ้าน เด็กและเยาวชนจะใช้สืบค้นข้อมูลเพื่อการศึกษา ส่วนประชาชนทั่วไปจะเข้ามาสืบค้นหาความรู้ที่เกี่ยวข้องกับการประกอบอาชีพ เช่น ความรู้เรื่องการทำเกษตรปลอดภัย การเพาะเห็ดในวงบ่อ เพาะเห็ดในตู้เย็น กบคอนโด การเลี้ยงไก่ไข่  เป็นต้น และนอกจากนี้ยังได้รับความร่วมมือจากองค์การบริหารส่วนตำบลละทาย ซึ่งอบต.ละทายได้รับการสนับสนุนจากคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ (กสทช.) ให้ดำเนินการจัดตั้งศูนย์อินเทอร์เน็ตชุมชน (USO NET)

๒. การให้บริการข้อมูลสารสนเทศชุมชนและการเผยแพร่ประชาสัมพันธ์

รูปแบบสารสนเทศที่หมู่บ้านนำมาใช้ เป็นการประสานความร่วมมือของหน่วยงานภาคี การพัฒนา กลุ่มองค์กรในหมู่บ้าน ได้นำเข้าข้อมูล (Input) ของหมู่บ้าน เช่น ข้อมูลความจำเป็นพื้นฐาน (จปฐ.) ข้อมูลพื้นฐานระดับหมู่บ้าน (กชช. ๒ค) ข้อมูลทุนชุมชน ข้อมูลด้านเศรษฐกิจ สังคม ข้อมูลด้านทรัพยากรชุมชน ข้อมูลปัญหาและความต้องการของชุมชน ข้อมูลทั่วไป และข้อมูลอื่นๆ มาวิเคราะห์จัดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกันของหมู่บ้าน โดยนำโปรแกรมวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อพัฒนาระบบสารสนเทศชุมชน CIA : Community Information Radar Analysis มาใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ไปสู่การจัดทำแผนชุมชน และได้ผลผลิตเป็นโครงการกิจกรรมนำสู่การปฏิบัติ เป็นการพัฒนาหมู่บ้านสู่หมู่บ้านแห่งการเรียนรู้ และพึ่งพาตนเอง มีช่องทางการเผยแพร่สารสนเทศชุมชน จำนวน ๗ ช่องทาง ดังนี้

๑) จัดทำเว็บบล็อกหมู่บ้านต้นแบบการจัดการสารสนเทศเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตบ้านละทาย   หมู่ที่ 8 ตำบลละทาย อำเภอกันทรารมย์ จังหวัดศรีสะเกษ ที่ URL : http://lathay2558.blogspot.com/

          2) บอร์ดและป้ายประชาสัมพันธ์องค์ความรู้ กิจกรรมของหมู่บ้าน

          3) การประชุมในระดับหมู่บ้าน ตำบล อำเภอ

          4) แผ่นพับประชาสัมพันธ์
          5) คอมพิวเตอร์และระบบอินเตอร์เน็ตของศูนย์เรียนรู้ ICT ชุมชน

          6) เฟสบุ๊ค (Facebook)

การนำสารสนเทศชุมชนไปใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อหมู่บ้านและครัวเรือน

จากการขับเคลื่อนกระบวนการทำงาน 5 กระบวนการ ประกอบด้วย (1) สร้างความเข้าใจร่วมกัน (2) แลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกัน (3) กำหนดความต้องการร่วมกัน (4) ร่วมกันจัดทำสารสนเทศ และ (5) เผยแพร่และบำรุงรักษา ตามแนวทางการพัฒนาหมู่บ้านต้นแบบการจัดการสารสนเทศเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตของกรมการพัฒนาชุมชนแล้วนั้น สามารถสรุปประเด็นที่หมู่บ้านนำข้อมูลสารสนเทศชุมชน ไปประยุกต์ใช้ในการพัฒนาคุณภาพชีวิตและมีผลต่อหมู่บ้าน/ชุมชน และครัวเรือน ดังนี้

๑. ผลต่อหมู่บ้าน/ชุมชน

๑) ด้านการพัฒนาอาชีพ

๑.๑) การเลี้ยงโค – กระบือ

๑.๒) การเลี้ยงไก่พันธุ์พื้นเมือง

๑.3) การเลี้ยงไก่พันธุ์ไข่

๑.4) การเลี้ยงกบคอนโด/ในขวด

๑.5) การทอผ้าไหม

๒) ด้านการดูแลรักษาสุขภาพ

๒.๑) การลดการใช้สารเคมีในภาคการเกษตร

๒.๒) การรณรงค์ส่งเสริมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคอาหารและการดำรงชีวิต

๒.๓) การรณรงค์ป้องกันไข้เลือดออกและกำจัดลูกน้ำยุงลาย

๓) ด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

๓.๑) การขุดลอกผักตบชวาในแหล่งน้ำสาธารณะ

๓.๒) การปลูกปอเทืองเพื่อบำรุงดินลดต้นทุนการผลิตในนาข้าว

๓.๓ การอนุรักษ์พันธุ์ปลาในแหล่งน้ำสาธารณะ

๓.๔) การอนุรักษ์ป่าไม้ในชุมชน

๓.๕) การจัดการสิ่งแวดล้อมในชุมชน เป็นชุมชนน่าอยู่น่าอาศัย

๔) ด้านความเอื้ออาทร

๔.๑) กิจกรรมโรงเรียนผู้สูงอายุ

๔.๒) การดูแลผู้ตกเกณฑ์ความจำเป็นพื้นฐาน

๕) ด้านการป้องกันความเสี่ยงจากโทษภัยของยาเสพติด

๕.๑) การรณรงค์ลดละเลิกการดื่มสุรา

๕.๒) การรณรงค์ลดละเลิกการสูบบุหรี่

๕.๓ การป้องกันยาเสพติด ตามแนวทางการดำเนินงานกองทุนแม่ของแผ่นดิน

๖) ด้านศาสนา ประเพณี และวัฒนธรรม

๖.๑) ด้านศาสนา

๖.๒) การอนุรักษ์วัฒนธรรมพื้นบ้าน

๖.๓) การส่งเสริมประเพณีลงแขก

                   7) ด้านการส่งเสริมการใช้พลังงานทางเลือก ด้วยการใช้แผงโซล่าเซลล์ ก๊าซชีวภาพ

๒. ผลต่อครัวเรือน

๑) ด้านการบริหารจัดการความเสี่ยง

๑.๑) การลดละเลิกการดื่มสุรา

๑.๒) การลดละเลิกการสูบบุหรี่

๑.๓) การลดหนี้สินรายครัวเรือน

๑.๔) การลดการใช้สารเคมี

๒) ด้านการพัฒนาอาชีพ

๒.๑) การเลี้ยงโค-กระบือ

๒.๒) การเลี้ยงไก่พันธุ์พื้นเมือง

๒.๓) การเลี้ยงไก่พันธุ์ไข่เพื่อลดรายจ่ายและเพิ่มรายได้

๒.๔) การปลูกพืชผักสวนครัวเพื่อลดรายจ่ายในครัวเรือน

๒.๕) การเลี้ยงกบในบ่อดินและบ่อซีเมนต์

๒.๖) การปลูกมะนาวในท่อซีเมนต์

๓) ด้านการพัฒนาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ด้วยการทำปุ๋ยหมักจากเศษอาหาร

ในภาคครัวเรือน

๔) ด้านการใช้พลังงานทางเลือก ด้วยการทำเตาถ่านเผาถ่านชีวภาพ